El Ayak Ağız Hastalığı
El Ayak Ağız Hastalığı (EAAH), genellikle çocuklarda görülen ve coxsackievirus gibi enterovirüslerin neden olduğu bulaşıcı bir enfeksiyon hastalığıdır. Hastalık, adını el, ayak ve ağız bölgelerinde görülen karakteristik döküntülerden alır. Özellikle 5 yaş altı çocuklarda yaygın olmakla birlikte, yetişkinlerde de görülebilir. EAAH, genellikle hafif seyirli olup, belirtiler ortaya çıktıktan sonra yaklaşık 7-10 gün içinde kendiliğinden iyileşir. Ancak, bağışıklık sistemi zayıf olan bireylerde daha ciddi seyredebilir.
Belirtiler ve Seyir
Hastalığın ilk belirtileri arasında ateş, boğaz ağrısı, iştahsızlık ve halsizlik bulunur. Ateşin başlamasından 1-2 gün sonra ağız içinde, özellikle dil ve yanakların iç kısmında, ağrılı, içi sıvı dolu kabarcıklar veya yaralar (aft benzeri lezyonlar) oluşur. Bu lezyonlar, yutma güçlüğüne ve ağızda hassasiyete neden olabilir. Eş zamanlı olarak, avuç içi, ayak tabanı ve bazen kalça veya genital bölgede kırmızı döküntüler veya su dolu kabarcıklar görülebilir. Bu döküntüler genellikle kaşıntılı değildir ancak bazı vakalarda kaşıntı yapabilir. Belirtiler genellikle 7-10 gün içinde kendiliğinden düzelir.
Bulaşma Yolları
EAAH, oldukça bulaşıcı bir hastalıktır ve enfekte kişilerin tükürük, burun akıntısı, dışkı veya deri lezyonlarıyla doğrudan temas yoluyla yayılır. Öksürme, hapşırma veya enfekte yüzeylere dokunduktan sonra ellerin ağız, burun veya gözlere temas etmesiyle de bulaşabilir. Hastalık, özellikle kreş, okul gibi çocukların toplu bulunduğu ortamlarda hızla yayılabilir. Virüs, semptomlar kaybolduktan sonra da bir süre dışkı yoluyla atılmaya devam edebilir, bu nedenle hijyen kurallarına dikkat edilmesi önemlidir.
Tedavi ve Korunma Yöntemleri
EAAH’nın spesifik bir tedavisi yoktur; tedavi, semptomların hafifletilmesine yöneliktir. Ateş ve ağrı için doktor önerisiyle parasetamol veya ibuprofen gibi ağrı kesiciler kullanılabilir. Ağız içindeki yaralar nedeniyle oluşan yutma güçlüğünü azaltmak için soğuk ve yumuşak gıdalar tercih edilebilir. Bol sıvı alımı önemlidir ancak asidik içeceklerden kaçınılmalıdır. Hastalığın yayılmasını önlemek için ellerin sık sık sabun ve suyla yıkanması, enfekte kişilerle yakın temastan kaçınılması ve ortak kullanılan eşyaların dezenfekte edilmesi önerilir. Çocukların hastalık süresince okula veya kreşe gönderilmemesi, bulaşma riskini azaltacaktır.
